انواع آجر در ساخت و ساز و مهندسی عمران
آجر جز مصالح ساختمانی همه‌کاره است. قدمت آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. ماده‌ای بادوام که مقاومت فشار بالایی دارد و از این‌رو گزینه مناسبی در سازه‌ها و پروژه‌های عمرانی از قبیل ساختمان‌سازی، تونل‌ها، پل‌ها، دیوارها، کف اتاق، دودکش شومینه، پاسیو و یا پیاده‌روها محسوب می‌گردد. آجر علاوه بر خواص مکانیکی به خاطر زیبایی ظاهری در معماری هم کاربرد دارد.
اولین شکل آجر، آجرهای غیر کوره‌ای بودند که زیر آفتاب خشک می‌شدند. به این آجرها خشت می‌گویند. این نوع آجرها مقاومت کمتری دارند از این‌رو برای ساختمان‌های مدرن و پروژه‌های مهندسی عمران مناسب نیستند.در این مقاله به بررسی انواع متداول آجر می‌پردازیم. فرمولاسیون مصالح، روش ساخت، موارد کاربرد را بررسی می‌کنیم. همچنین در این مقاله به مزایای آجر در برابر مصالح جایگزین می‌پردازیم و برخی از خواص فیزیکی این ماده را عنوان می‌کنیم.
فهرست مطالب این پست وندور لیست ایران
- مشخصات آجر
- مزایای استفاده از آجر
- انواع آجر بر اساس متریال
- شهرهای مهم تولید آجر در ایران
ارتباط با ما
تهران – میدان جمهوری ، جنب مترو نواب ، برج سهیل ، طبقه هفتم ، واحد 704
شماره تلفن :09122250617
شماره فکس :02166382173
ساعت پاسخ گویی :9 الی 17
ایمیل سازمانی :info@vendorlistiran.com
مشخصات آجر
در آجرهای نما ،سطح بیرونی آجر در معرض دید است از این رو باید به شکل ظاهری آجر توجه شود. آجرهایی که نقص کمی دارند یا کاملاً سالم هستند و طراحی و بافت مطلوبی دارند جز دسته‌های گران‌قیمت هستند. آجرهای پشتی در معرض دید نیستند و به عنوان سیستم حفاظتی به کار می‌روند.
بسیاری از آجرها توپر هستند در عین حال آجرهای سوراخ‌دار و حفره‌ای (آجر متخلخل) هم وجود دارد که برای کاربری بارناپذیر استفاده میشود.
مزایای استفاده از آجر
در مقایسه با سایر مصالح جایگزین، آجر در کارهای ساختمانی مزایای متعددی دارد:
- آجر جز مصالحی است که می‌تواند صدها یا هزاران سال دوام داشته باشد.
- آجر نسوز است و در معرض دمای بالا مقاوم است.
- آجر صداگیر است و توانایی کاهش و جذب صدا را دارد.
- آجر نیازی به نقاشی یا سایر نازک‌کاری‌ها برای محافظت محیطی ندارد.
- چون یک عنصر ساختمانی مدول است از این رو اگر مشکلی برای آجرها رخ دهد نیازی نیست که کل سازه خراب شود یا دوباره ساخته شود.
- چون خاک رس همه جا در دسترس است پس میتوان آجر را به صورت محلی ساخت و هزینه حمل‌ونقل هم نداد. ساخت‌وساز با آجر هزینه کمتری نسبت به سنگ و فولاد بتن دارد.
- به خاطر اندازه یکسان آجر، کار با آن راحت‌تر است. دقیقاَ برخلاف سنگ که باید اندازه شود.
- آجر به سهولت در دسترس است و استادکاران ماهری که می‌توانند با آجر کار کنند فراوان‌اند.
انواع آجر بر اساس متریال
با روش‌های مختلفی میتوان آجر را طبقه‌بندی کرد. در ادامه آجرها با توجه به متریال سازنده آنها معرفی می‌شوند:
آجر رسی
رایج‌ترین آجری که در ساخت‌وساز به کار می‌برند «رسی» است. آجر رسی شامل آجر رسی سوخته شده و آجر رسی کوره‌ای ست. این‌ها متداول‌ترین نوع آجر هستندکه در ساختمان سازی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
آجر رسی سوخته از خاک رس قالب‌گیری میشود بعد پرس خشک و سپس از قالب درمی‌آید، خشک میشود و در کوره می‌پزد. این آجرها در کلاس یک و دو سه و چهار با توجه به مشخصاتشان طبقه‌بندی میشود که این ویژگی‌ها نه‌تنها مربوط به ظاهرشان میشود بلکه به تخلخل و مقاومتشان هم‌بستگی دارد.
آجر خاکستر بادی
این نوع آجر از ترکیب خاکستر بادی و خاک رس در دمای بسیار بالای آتش درست میشود. خاکستر بادی ذره‌ای شیشه‌ای است که از سوزاندن زغال‌سنگ پودر شده در تأسیسات برق حاصل میشود. افزودن خاکستر بادی، آجری با تراکم بالای اکسید کلسیم درست می‌کند که تخلخل کمی دارد یعنی سطح نفوذ آب کمتر و خودچسبندگی دارند. این آجرها در مقایسه با نوع آجر رسی، این نوع آجرها چگالی بالاتری دارند و چرخه یخ‌زدایی را بهتر تحمل می‌کنند و ویژگی ضد حریق دارند.
آجر کوره‌ای
به آجر کوره‌ای، آجر نسوز هم می‌گویند. نوعی آجر که از رس کوره‌ای درست میشود. رس کوره‌های دمای ذوب بسیار بالایی دارد (~1600oC) چون حدود 34-24 درصد آلومین دارد. این آجرها برای تحمل دمای بالا انتقال گرمای کم، طراحی‌شده‌اند و توانایی گردش حرارت را دارند و دما را به‌سرعت تغییر می‌دهند. آجرهای کوره‌ای در کوره‌ها، دودکش‌ها، شومینه‌ها، دیگ‌های بخار و سایر کاربری‌های مشابه که در معرض مستقیم دمای بالا هستند استفاده می‌شوند. برای آراستن اجاق‌گازهای چوبی از این آجرها استفاده می‌کنند. عایق حرارتی برای بهبود بهره‌وری دستگاه‌های گرمایشی بالا ایجاد می‌کند. آجر منیزیم نمونه از آجر کوره‌ای است که بیش از 90 درصد اکسید منیزیم دارد.
آجر آهک شنی
به آن آجر سیلیکات کلسیم یا آجر آهک سنگ چخماق هم گفته میشود، از ترکیب شن، آهک و آب ساخته میشود. برای به دست آوردن آجرهای رنگارنگ اغلب به این ترکیب رنگ‌دانه‌ای هم افزوده میشود در غیر این صورت به رنگ سفید –خاکستری است. برخلاف آجرهای کوره‌ای این آجرها به شکل شیمیایی درست می‌شوند یعنی فرآیند پخت با استفاده از گرما و فشار در اتوکلاو برای تسریع واکنش شیمیایی مرتبط با فرآیند پخت انجام میشود.
آجرهای آهک شنی نسبت به آجرهای رسی کوره‌ای مزایایی دارند:
- آنها در مقابل مقاومت فشاری بسیار بالا توان تحمل بار بیشتری دارند.
- رنگ و بافت این آجرها یکنواخت است.
- در نازک‌کاری، گچ کاری کمی نیاز دارد.
- عایق صوتی خوبی هستند.
- در برابر آتش مقاوم هستند.
آجرهای آهک شنی در مقایسه با آجرهای رسی کوره‌ای مشکلاتی دارند که به جنبش حرارتی مرتبط است و آجرهای آهکی شنی وقتی در جای خود قرار میگیرند درگذر زمان دچار انقباض می‌شوند ولی آجرهای کوره‌ای منبسط می‌شوند. اگر این انقباض در محاسبات لحاظ نشود منجر به ترک‌خوردگی در سازه میشود. مقاومت آجرهای آهک شنی در برابر سایش کم است بنابراین برای نمای روکار مناسب نیستند.
آجرهای بتنی
بتن از سیمان پرتلند، آب و سنگریزه تشکیل‌شده است. با ریختن بتن درون قالب، آجرهای بتنی با اندازه یکسان تولید میشود. قالب را میتوان طوری طراحی کرد که شکل پایانی، لبه و سطح آجر متناسب با جزییات معماری و زیبایی‌شناسی موردنظر باشد. کار پایانی یا صاف است یا نمای سنگ طبیعی دارد. رنگ‌دانه‌های مختلفی را میتوان حین تولید افزود تا به آجرهای رنگارنگ متفاوتی رسید. رنگ‌دانه اکسید آهن را میتوان برای سطح اضافه کرد یا به ترکیب بتن افزود تا آجرهایی با ظاهری متفاوت به دست آید. شکل آجر را میتوان با بافتها و سنگریزه‌های مختلف شن و ماسه تغییر داد.
آجرهای مهندسی
آجرهای مهندسی به‌طور ویژه‌ای درست می‌شوند تا مقاومت فشاری بالا و تخلخل کم را به نمایش بگذارند. آنها اغلب در سازه‌هایی به کار می‌روند که مقاومت کلی مصالح و مقاومت در برابر آب و یخ‌زدگی اهمیت دارد.
آجر مهندسی دو کلاس دارد و هر یک مقاومت و تخلخل متفاوتی دارند. به دلیل ویژگی‌های این نوع آجر از آن در پروژه‌های ساختمانی که مقاومت نیاز دارد اما الزاماً ظاهر آن موردتوجه نیست استفاده میشود مثل درون تونل یا زیرزمین مثل فاضلاب و دریچه‌ها که مصالح ضد رطوبت نیاز است.
شهرهای مهم تولید آجر در ایران
به طور کلی کار تولید آجر، مختص به برخی از شهرهای ایران است. از مهمترین آنها میتوان به اصفهان اشاره نمود که انواع آجر ددر کارخانههای آن تولید میشود. از آجرهای دیوار کشی گرفته تا آجرهای نما و آجرهای بناهای سنتی در کارخانههای این شهر تولید میشود. شهر یزد نیز در تولید آجر سفالی شهرت دارد اما به دلیل قرارگیری اصفهان در مرکز ایران، این شهر در تولید آجر پیشرو است. برخی از مهمترین کارخانههای تولید آجر در اصفهان عبارتند از: کارخانه فرآوردههای نسوز نوید واقع در شهرک صنعتی سنجری اصفهان، کارخانه آجر جوانان اصفهان در منطقه صنعتی دولت آباد، کارخانه آجر نمای کوثر سپاهان و کارخانه نقشینه اصفهان در جاده حبیب آباد.
کلام پایانی
در این مقاله به معرفی آجر پرداختیم و انواع آن را مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که میدانید آجر یکی از مصالح ساختمانی است که از دیرباز مورد استفاده قرار میگرفته است. امروزه آجر در انواع گوناگون و در شکلها و رنگهای متنوع ساخته میشود و نه تنها در ساخت و ساز بلکه برای دکوراسیون داخلی بنا هم مورد استفاده قرار میگیرند.
ثبت ديدگاه