علم تخریب ساختمان

به نظر می رسد یکی از جذاب ترین بخش های کار ساخت و ساز، تخریب ساختمان است. هرچه قدر که ساختمان های بیشتری می سازیم این مسئله مطرح می شود که به تخریب ساختمان های قدیمی احتیاج داریم؛ حال چه به سبب دلایل ایمنی باشد و چه به سبب ایجاد فضا برای ساختمان های جدید. در این مقاله به معرفی علم تخریب ساختمان می پردازیم:

تخریب ساختمان چیست؟

تخریب ساختمان فرایند خراب کردن یک سازه به وسیله روش های از پیش طراحی شده و یا کنترل شده است. به هرحال، مسائل بسیار بیشتری غیر از چرخاندن یک توپ فولادی تخریب وجود دارد. تخریب یک ساختمان، مختصصان آموزش­ دیده در سطوح بالا را درگیر می کند. آنها با مسائلی همچون آوارها و مخروبه ها، شرایط آب­ و هوایی، مواد ساختمانی، جرم و فیزیک سر و کار دارند. روش­ های تخریب باتوجه به نوع ساختمانی که قرار است تخریب شود متفاوت است و تغییر می کند.

با ادامه رشد صنعت ساخت و ساز، انتظار می رود کار تخریب ساختمانی تا سال 2022 به نرخ 3.3 افزایش یابد. ادامه مطلب را بخوانید تا درباره دانشی که پشت تخریب یک ساختمان وجود دارد آشنا شویم. علاوه بر این، درباره این که چرا تخریب ساختمان موضوع بخش مهمی از جوامع ماست بیشتر بدانیم.

فرایندهای قبل از تخریب ساختمان

قبل از تخریب، کارشناسان باید چندین عامل مختلف را در نظر بگیرند. فرآیند تخریب برای هر پروژه، مختص همان پروژه است و معمولا شامل مراحل زیر می باشد:

  1. بررسی ساختمان: کارشناسان ویژگی های مختلف ساختمان را بررسی می کنند. ویژگی هایی مانند مصالح ساختمانی، کاربری ساختمان، روش ساخت، موقعیت ساختمان، شرایط تخلیه (نخاله های ساختمانی)، شرایط ترافیکی، آیین­ نامه های مربوط به ساختمان و ساختمان سازی و گروه ها و ساختمان های مجاور.
  2. برداشتن و خارج کردن مواد خطرناک: از کارگران متخصص خواسته می شود قبل از تخریب، مواد ساختمانی خطرناک را خارج کنند؛ موادی مانند: آزبست، مواد رادیواکتیو، مواد قابل اشتعال و آلایش­ های نفتی.
  3. نقشه و طرح برای تخریب: کارشناسان، طرحی مفصل و با جزئیات تهیه می کنند که در آن مشخص می­شود: در تخریب این ساختمان چه مسائلی درگیر می شوند، امور و فرایند تخریب چگونه انجام خواهد شد، چه تجهیزاتی استفاده می شود و آن ها چه حجم از آوار ساختمانی را بایستی پاکسازی کنند.
  4. اقدامات ایمنی: به سرپرستان، مجریان و مهندسان حاضر در محل تخریب توصیه هایی در باره خطرات احتمالی داده می شود خطراتی چون: مواد قابل اشتعال و قرار گرفتن در معرض سر و صدا و گرد و غبار. شرکت مجری تخریب موظف است مجوزهای متناسب را هم تامین کند.

مرحله بعد انتخاب ایمن ترین و کارآمدترین روش تخریبی است که در محدوده بودجه در نظر گرفته شده باشد. همه تخریب ها به روش انفجار ختم نمی شوند. روش های تخریب می تواند طیف وسیع و متنوعی از انفجارهای ویرانگر تا تخریب بدون انفجار و قطعه به قطعه را در بر بگیرد. برخی از روش های تخریب عبارتند از: استفاده از انفجار، بیل مکانیکی، توپ تخریب، بولدوزر و تخریب انتخابی.

منفجر کردن ساختمان

انفجار موثرترین و رایج ترین روش تخریب ساختمان است. اما به سبب ماهیت تخصصی که این روش دارد، در کمتر از 1 درصد از پروژه های تخریب استفاده می شود. انفجار، فرایند استفاده از مواد منفجره برای خراب کردن ستون های اصلی ساختمان است که سبب فروریختن ساختمان از داخل می شود.

ساختمان ها با استفاده از یکی از دو روش زیر از درون منفجر و متلاشی می شوند. اگر فضا این امکان را بدهد، مواد منفجره در ستون های سمت چپ ساختمان قرار داده می شوند و باعث می شود هنگامی که ساختمان منفجر می شود به طرف دیگر متمایل شود و بیفتد. معمولا از کابل ها برای کنترل ریزش ساختمان استفاده می شود که سبب می شود که این روش، گزینه ای ایمن تر باشد. اگر فضا محدود باشد، روش دوم شامل قرار دادن مواد منفجره در تکیه گاه های پایین تر و بخش های میانی ساختمان است که سبب می شود ساختمان به درون خود سقوط کند و فرو بریزد.

انفجارها به دانش متخصصانی احتیاج دارد که تخریب گر نامیده می شوند و این روش معمولا برای تخریب سازه های بزرگ در مناطق شهری استفاده می شود. یک انفجار موفق به طی مراحل زیر احتیاج دارد:

  1. بررسی نقشه های فنی: تخریب گران نقشه های فنی ساختمان را بررسی و مطالعه می کنند تا تعیین کنند کدام محدوده ساختمان باید منفجر شود.
  2. آماده سازی محل و موقعیت تخریب: کارگران با تخلیه دیوارهای غیر حامل، سست کردن ستون های تکیه گاه و پیچیدن ستون ها در حصار و فنس، محل تخریب را برای یک سقوط تمیزتر با پرتاب کمتر آوارهای ساختمانی آماده می کنند.
  3. تعیین مواد منفجره: تخریب گران، مواد منفجره را بر اساس مصالح و مواد ساختمان انتخاب می کنند. دینامیت ها، امواجی تکان دهنده آزاد می کنند و بهترین ماده منفجره هستند که برای تخریب ستون های بتونی استفاده می شوند. RDX هم این قابلیت را دارد که تا 27000 فوت در ثانیه وسعت داشته باشد سازه های فولادی را تکه تکه کند و بشکافد و رد شود.
  4. جایگذاری مواد منفجره: مواد منفجره در ستون های تکیه گاه و در چند طبقه بالاتر جای گذاری می شوند تا تخریب ساختمان آسان تر شود.
  5. زمان انفجار: تخریب گران ابتدا یک بار الکتریکی ایجاد می کنند. هنگامی که جریان الکتریکی از طریق سیم ها ارسال می شود، سیم ها کم کم گرم می شوند و مواد قابل اشتعال را روشن می کند و مواد منفجره اصلی فعال می شوند(منفجر می شوند). تخریب گران می توانند برای به تاخیر انداختن انفجار با استفاده از تنظیم موادی که به آهستگی شعله ور می شوند تخریب را زمان بندی کنند و وقت آن را تعیین نمایند.

تخریب با بیل مکانیکی

برای ساختمان های کوچک تر مانند خانه ها و دفاتر و اداره ها، معمولا از بیل مکانیکی برای تخریب سازه استفاده می شود. با این حال، ساختمان هایی که بلندی آن ها بیش از 60 فوت است و همچنین ساختمان هایی که از سنگ، بتن و فولاد ساخته شده اند به یک ماشین سنگین تر مانند بیل های مکانیکی بلندتر احتیاج خواهند داشت. تخریب ساختمان از بالا به عنوان روشی تمیزتر و ایمن تر در تخریب سازه در نظر گرفته می شوند؛ زیرا این روش سبب می شود پرتاب آوارها، گرد و غبار، سر و صدا و همچنین خطر اپراتور کمتر باشد. هنگامی که آلودگی صوتی با استفاده از روش تخریب از بالا کاهش می یابد، سبب می شود که ایمنی و آرامش خاطر ساختمان های اطراف نیز حفظ شود.

تخریب با استفاده از توپ فولادی  

این توپ ها نماد سنتی و کلاسیک تخریب ساختمان محسوب می شوند. یک توپ عظیم­الجثه فولادی که وزن آن تا 12000 پوند هم می رسد، از یک جرثقیل آویزان است و به سمت ساختمان تاب می خورد؛ با وزن، اینرسی و جاذبه بسیار زیاد خود، کار پایین آوردن و تخریب ساختمان را انجام می دهد.

 

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی تخریب ساختمان پرداخیتم و با انواع تخریب آشنا شدیم. مهمترین فاکتور در تخریب ساختمان انتخاب تیمی است که در این زمینه از تخصص کافی برخوردار هستند.